NUTUKTAN…
Erzurum’a Hareket
Sivas’ta, teşkilat ve hareket tarzı hakkında icap eden kimselere talimat verildikten sonra, hiç uyumadan geçen 27-28 gecesinin sabahında, bir bayram günü Sivas’tan Erzurum’a doğru hareket edildi.
Bir haftalık yorucu bir otomobil yolculuğundan sonra,
Temmuz 1919 günü halkın ve askerin cidden samimi gösterileri arasında Erzurum’a girildi. Komutan, Vali ve Vilayat-i Şarkiye Müdafaa-i Hukuk-i Milliye Cemiyeti (Doğu Vilayetlerinin Hukukunu Koruma Cemiyeti) Erzurum şubesiyle temasa geçildi. Bitlis valiliğinden ayrılıp Istanbul’a gitmek üzere Erzurum’dan geçen Mahzar Müfit Bey de aynı şekilde Erzururn’da beni bekliyordu.
Milli Gaye İçin Ortaya Atılmak Kararı
Bu iki vali beyler ile 15, Kolordu Komutanı Kazım Karabekir Paşa ve beraberinde bulunan Rauf Bey, eski izmit mutasarrıfı Süreyya Bey ve karargöhıma mensup Kurmay Başkanı Kazım Bey ve Kurmay Hüsrev Bey, Doktor Refik Bey arkadaşlanmla ciddi bir görüşme yapmayı uygun buldum. Bu münasebetle en elverişsiz durumları ve umumi, şatısi tehlikeleri, her ihtimale karşı katlanılması zorunlu olan fedakörlığı izah ettim. Fakat bütün memleketin aldatılmasını bilgi ve aleyhine çevrilmesini de ihtimal döhilinde görmek lazım- ‘ değildir. dır. Kalplerinde bu teşebbüsü hissetmeyenlerin teşebbüse geçmemeleri elbette daha hayırlıdır.
Bir de söz konusu vazife, resmi makam ve üniformaya sığınarak el altında yürütülebilir cinsten değildir. Fakat artık devir geçmiştir. Benim azlolunduğuma ve her türlü akı bete mahküm bulunduğuma şüphe yoktur. Bundan başka, bahis konusu ettiğimiz şartların istediği adamın, birçok bakımlardan da mutlaka benim şahsım olabileceği gibi bir iddia mevcut değildir. Benden başka bir arkadaşı dahi düşünmek mümkündür. Yeter ki o arkadaş, bugünkü durumun kendisinden istediği tarzda hareketi kabul etsin dedim.
Tekrar toplandığımızda, işin başında benim devam etmemi ve kendilerinin bana yardımcı ve destek olacaklarını bildirdiler. Ben, şeklen vazife ve askerlikten istifa etmiş olsam bile, bundan sonra da tıpkı şimdiye kadar olduğu gibi üst komutanmışım gibi emirlerimin yerine getirilmesinin, başan için temel şart olduğunu belirttim.
Mustafa Kemal ATATÜRK